فضاپیمای ناسا برای برخورد شدید با یک سیارک آماده می گردد
به گزارش گردش 360 به دور دنیا، تا دو هفته آینده، ناسا با کوبیدن یک فضاپیما به یک سیارک، آزمایشی کاملا متفاوت و هیجان انگیز را برای دفاع از سیاره زمین انجام می دهد.
قرار است طی مأموریت آزمایش تغییر راستا سیارک دوتایی (Double Asteroid Redirection Test) یا دارت (DART) که پاییز سال گذشته شروع شد، فضاپیمای ناسا در 26 سپتامبر (4 مهر) با تمام وجود به یک سیارک کوچک برخورد کند. این از معدود مأموریت هایی است که نابود کردن فضاپیما در آن یک هدف مطلوب محسوب می گردد!
این مأموریت که تحت برنامه های دفاع از سیاره اجرایی شده است، در پی راهی برای محافظت از زمین در برابر هرگونه برخورد احتمالی سیارکی است. دانشمندان قصد دارند اگر در آینده یک سیارک خطرناک زمین را تهدید کند، با مأموریتی مانند دارت بتوانند از بروز فاجعه جلوگیری نمایند. احتیاجی که در مانور برخورد سیارکی ناسا به وضوح دیده شد.
توماس زوربوچن (Thomas Zurbuchen) معاون علمی ناسا، درباره اجرام خطرناک برای زمین گفت: این اجرام در فضا وجود دارند و آثار خود را روی ماه بر جای گذاشته اند و حتی در تاریخچه زمین، روی سیاره ما هم اثرگذار بوده اند.
او اضافه کرد: مجموعه تازه ای از مأموریت های به ما امکان می دهند تا به شکلی بی سابقه این تهدیدات را درک و مقدار گیری کنیم و اکنون دارت، نخستین مأموریتی است که سعی می نماید با یک آزمایش مستقیم، چنین جرمی را از سر راه بردارد.
دانشمندان تا کنون مدار نزدیک به 30 هزار سیارک را در همسایگی زمین، شناسایی و نقشه برداری نموده اند. تمام این سنگ های فضایی یا هرگز با مدار زمین برخورد نمی نمایند یا به مقدار ای کوچک هستند که اگر مدار زمین را قطع نمایند، بدون آسیب، در جو زمین می سوزند. اما همچنان این احتمال وجود دارد که برخورد یک سیارک در آینده به زمین آسیب برساند و به همین علت کارشناسان دفاع سیاره ای می خواهند از قبل برای چنین رویدادی آماده باشند.
ایده این است که اگر دانشمندان یک سیارک را در راستا برخورد با زمین شناسایی نمایند، یک کاوشگر ضربه ای مدار آن را تغییر دهد و اطمینان یابد که سنگ فضایی فقط وقتی در فاصله ایمن از سیاره ماست، مدار زمین را قطع خواهد نمود. اما دانشمندان نمی خواهند در صورت پیش آمدن چنین شرایطی، فقط بر اساس دانسته های تئوری کار نمایند و باید این راستا را از قبل آزموده باشند.
این جاست که نابودی دراماتیک فضاپیمای دارت اهمیت پیدا می نماید. این فضاپیما به یک سیارک کوچک به نام دیمورفوس (Dimorphos) که هر 11 ساعت و 55 دقیقه دور سیارک بزرگ تر و نزدیک به زمین، به نام دیدیموس (Didymos) می چرخد، برخورد خواهد نمود. هیچ یک از این سیارک ها تهدیدی برای زمین نیستند و کوبیدن دارت هم خطری در این زمینه ایجاد نمی نماید. برخورد فضاپیما فقط مدار دیمورفوس را اندکی تغییر می دهد و حدود 10 دقیقه کوتاه می نماید.
هفته ها پس از برخورد، دانشمندان تغییرات واقعی در مدار این قمر سیارکی را مقدار گیری و با پیش بینی ها مقایسه خواهند کرد. این کار درک آن ها را از چگونگی واکنش سیارک ها به رویدادهای برخوردی بهبود می دهد و به تنظیم دقیق تر شدت برخورد در مأموریت های آینده یاری می نماید.
نانسی چابات (Nancy Chabot) از آزمایشگاه فیزیک کاربردی دانشگاه جان هاپکینز که مدیریت مأموریت را بر عهده دارد، درباره برخورد دارت گفت: این فقط یک رویداد یک باره نیست. ما می خواهیم بدانیم چه اتفاقی برای دیمورفوس می افتد؛ اما مهم تر از آن، می خواهیم بفهمیم که این روش برای استفاده احتمالی در آینده چقدر مؤثر است.
در حالی که خطر سیارک دیمورفوس در مقایسه با یک جرم واقعا خطرناک که می تواند منجر به مأموریت انحراف سیارک گردد کم است، اما هدف آزمایش و مأموریت واقعی احتمالی یکسان است. ایوان اسمیت (Evan Smith) معاون مأموریت دارت در این رابطه اظهار داشت: این کار بسیار چالش برانگیز است. ما فقط یک فرصت داریم و به همین علت می خواهیم در آن پیروز شویم.
اما اگر همه چیز طبق برنامه پیش نرود، چه خواهد شد؟ پرسنل مأموریت کاملا مطمئن هستند که حتی در این صورت، باز هم تا زمانی که فضاپیما به هدف خود برخورد کند، داده های ارزشمندی ارائه خواهد نمود.
چابات گفت: اگر دارت با دیمورفوس برخورد کند و هیچ تغییری در دوره مداری مشاهده نگردد، بسیار تعجب برانگیز خواهد بود زیرا فقط تکانه ایجاد شده بر اثر وزن فضاپیمای دارت به تنهایی کافی است تا مدار آن را تا حدی که قابل مقدار گیری باشد، تغییر دهد.
با این حال، تغییر نکردن مدار سیارک هنوز به عنوان یک احتمال مطرح است و حتی این هم به نوعی هدف مأموریت محسوب می گردد. مدافعان سیاره ای باید بدانند که اگر می خواهند یک مأموریت واقعی انحراف سیارک را انجام دهند، باید چه تغییراتی را انجام دهند.
آندریا رایلی (Andrea Riley) همکار دفتر هماهنگی دفاع سیاره ای ناسا درباره نتیجه مأموریت گفت: تغییر راستا سیارک، به همه ما اطمینان می دهد که فناوری انحراف سیارک در آینده می تواند به خوبی کار کند. اما حتی اگر فضاپیما بدون انحراف مدار سیارک از دست برود، باز هم داده های زیادی در اختیار ما گذاشته است. این یک مأموریت آزمایشی است و ما آزمایش می کنیم تا تغییرات لازم را اکنون انجام دهیم، نه زمانی که واقعا به چنین مأموریتی احتیاج داریم.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از فضاپیمای دارت
Credit: NASA/Johns Hopkins APL/Steve Gribben
منبع: Space
منبع: دیجیکالا مگ