علائم و درمان بیماری لیکن پلان
به گزارش گردش 360 به دور دنیا، لیکن پلان نوعی بیماری پوستی نسبتا شایع است که در کشور ما نیز بیشتر در بین جوانان شیوع دارد اما هنوز دلیل خاصی برای آن شناخته نشده است و تنها می توان با روش های مراقبتی از شدت آن پیشگیری کرد.
انواع بیماری لیکن پلانبیماری لیکن پلان انواع مختلفی دارد که علاوه بر پوست میتواند منطقه ها دیگر را نیز درگیر کند و بر اساس اندام و عضوی که درگیر می نماید می تواند شامل موارد زیر باشد:
لیکن پلان پوستی
لیکن پلان تناسلی
لیکن پلان مویی و ناخن
لیکن پلان دهانی
این عارضه در موارد نادر در مخاط دهان، اندام تناسلی، پوست سر و مو، ناخن و صورت بدون خارش آشکار شود که در این صورت باعث ریزش مو، تخریب ناخن و زخمهای مقاوم دهانی و حتی تخریب موضعی پوست صورت با ایجاد لک تیره می شود.1
علل لیکن پلاناین بیماری در میان مردمان دنیا بین 1 تا 2 درصد شایع است ولی دقیقاً معین نیست که چه چیزی موجب بروز لیکن پلان می شود. با این حال متخصصان بر این گمان اند که یک سری علل و عوامل ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند. این عوامل عبارت اند از:
واکنش خودایمنیسیستم ایمنی بدن، سعی بر آن دارد که از بدن در برابر عفونت و هر گونه مورد مهاجم خطرناک محافظت کند. این سیستم، این کار را با فراوری آنتی بادی هایی که به ویروس ها و باکتری های مضر حمله می نمایند انجام می دهد. اما در افرادی که به لیکن پلان مبتلا می شوند سیستم ایمنی بدن بیش از مقدار فعال است و با فراوری آنتی بادی هایی بی شمار موجب بروز التهاب در پوست می شود.
این واکنش غیر نرمال سیستم ایمنی را اصطلاحاً واکنش خودایمنی می گویند و طبق توضیحاتی که داده شد ممکن است یکی از علل بروز بیماری لیکن پلان باشد.
واکنش بدن به برخی داروهابیماری لیکن پلان ممکن است در برخی موارد واکنشی به مصرف برخی داروها باشد. داروهایی که برای درمان بیماری های قلبی، آرتریت، فشار خون بالا، مالاریا و دیابت مورد مصرف قرار می گیرند از جمله داروهایی هستند که می توانند سبب بروز لیکن پلان شوند. افزون بر این موارد، برخی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و برخی از آنتی بیوتیک ها نیز ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
در صورتی که لیکن پلان ناشی از واکنش به برخی از داروها باشد، باید حتماً در صورت توقف مصرف داروها لکه های این بیماری نیز به تدریج از بین فرایند. البته اگر به بیماری لیکن پلان مبتلا هستید و از یکی از این داروها استفاده می کنید نباید برای از بین رفتن آن به طور خودسرانه اقدام به توقف مصرف داروهای تجویزی پزشک کنید، بلکه باید حتماً و حتماً با پزشک خود در این مورد مشورت کنید.
وجود فلز در دهاناگر چه شرایط وجود فلز در دهان کمیاب است، اما با این حال ممکن است موجب بروز بیماری لیکن پلان شود. البته پر کردن دندان با آمالگام و ورود فلز به دهان خیلی کمیاب نیست و این امر خصوصاً در زنان می تواند موجب بروز لیکن پلان شود. بخش عمده ای از پر کردن دندان با آمالگام را جیوه تشکیل می دهد، اما در صورتی که از ماده ای به جز جیوه برای پر کردن دندان استفاده شود احتمالاً بیماری لیکن پلان نیز در بدن از بین خواهد رفت.
سابقه خانوادگینوعی خاص و البته نادر از لیکن پلان با نام familial bullous lichen planus ممکن است در اثر سوابق خانوادگی و ارثی ایجاد شود، این در حالی است که سایر انواع این بیماری ارثی نیستند. نتیجه مطالعه ای که در این باب اجرا شده نشان از آن دارد که در بیماری خاص familial bullous lichen planus بیش تر سطح پوست ساق پا است که درگیر لکه های لیکن پلان می شود و به تدریج این لکه ها به سطح ران نیز می رسند.
در ضمنً این نوع از بیماری لیکن پلان عمدتاً لکه ها و علائم دهانی را شامل نمی شود.
هپاتیت Cبرخی از محققان بر این باور اند که ممکن است میان بیماری هپاتیت C و لیکن پلان ارتباطی وجود داشته باشد. جالب است بدانید که بسیاری از افرادی که به بیماری هپاتیت C مبتلا هستند از بیماری لیکن پلان نیز رنج می برند. (هپاتیت C یک بیماری التهابی کبدی است که از ویروس هپاتیت C ناشی می شود.)
البته در راستای همین ارتباط بین هپاتیت C و لیکن پلان، برخی از متخصصین توصیه می نمایند که افراد مبتلا به لیکن پلان حتماً یک آزمایش جهت تشخیص هپاتیت C بدهند.
سایر عفونت های ویروسیویروس هپاتیت C رایج ترین ویروسی است که می تواند لیکن پلان را به همراه داشته باشد، اما تنها ویروس ممکن نیست. برخی ویروس های دیگر نیز هستند که احتمال می رود در بروز لیکن پلان نقش داشته باشند از جمله:
Epstein-Barr
Cytomegalovirus
varicella zoster
human herpes
human papilloma (پاپیلومای انسانی)
human immunodeficiency (HIV)
استرساسترس عامل بروز بسیاری از بیماری هاست، اما متأسفانه در دنیا امروز بسیار شایع است. در خصوص این که استرس موجب بروز این بیماری می شود بحث وجود دارد اما شکی نیست که استرس می تواند شرایط بیماری لیکن پلان را بدتر کند. مشاهده شده که در افراد مبتلا به افسردگی و اضطراب علائم بیماری لیکن پلان شدیدتر است. در خصوص ژل لاغری گیاهی بیشتر بخوانید .2
چگونه متخصص پوست این بیماری را در شما تشخیص می دهد؟برخی از متخصصین در صورت وجود علائم آشکار با نگاه کردن به پوست و ناخن و دهان شما متوجه این بیماری می شوند. برخی دیگر در صورت داشتن شک به وجود این بیماری قسمتی از پوست شما را نمونه برداری نموده و به وسیله میکروسکوپ به بودن یا نبودن این بیماری پی می برند.
دندانپزشکان هم می توانند وجود این بیماری را در داخل دهان شما تایید نمایند.
درمانفعلا هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. این بیماری بصورت خود به خودی ممکن است خوب شود . اما اگر این بیماری شما را آزار می دهد پزشک متخصص پوست و مو می تواند برای تسریع در بهبود این بیماری و کاهش علائم آن از درمان های زیر استفاده کند:
آنتی هیستامین ها: که خارش را کم می نمایند.
کورتیکواستروئید موضعی: نوع مالیدنی این دارو است که برای کاهش تورم و قرمزی استفاده می شود.
کورتیکواستروئید خوراکی: این دارو وقتی استفاده می شود که بیمار طی یک مدت طولانی درگیر این بیماری بوده است و یا پوست بیمار برجستگی ها و زخم های دردناک دارد.
پووا تراپی (PUVA THERAPY): یک نور درمانی است که به درمان یاری می نماید.
رتینوئیک اسید: یا بر روی پوست قرار داده می شود و یا بصورت قرص شکل استفاده می شود و باعث بهتر شدن ضایعات پوست می شود.
پماد تاکرولیموس و یا کرم پیمکرولیموسدرباره عوارض احتمالی درمان های بالا حتما از پزشک خود سوال کنید.
هنگامیکه این بیماری در داخل دهان بوجود بیاید اگر همراه با درد و علائم خاصی نباشد درمان خاصی لازم ندارد اما اگر با درد و سوزش و تاول و زخم همراه باشد باید آن را درمان کرد.
راه هایی برای جلوگیری از مبتلا شدن به لیکن پلان
لیکن پلان پوستیاسترس خود را کم کنید. استرس باعث افزایش گستردگی این بیماری می شود.
محل خارش را آرام خارش دهید. استفاده از یک پارچه سرد و یا استفاده از بلغور جو در حمام بسیار می تواند یاری نماینده باشد.
سعی کنید بوسیله خاراندن، به پوست شما آسیب نرسد زیرا آسیب به پوست برای این بیماری مضر است.
لیکن پلان دهانیاگر لیکن پلان در دهان شما ایجاد شد شما امکان ابتلا به سرطان دهان را دارید پس بهتر است موارد زیر را حتما رعایت کنید:
سیگار نکشید
استفاده از توتون ها و تنباکو را متوقف کنید
هر 6ماه یکبار برای آنالیز وجود سرطان دهان به یک دندانپزشک و یا متخصص پوست مراجعه کنید
از مواد غذایی که می تواند لیکن پلان را بدتر کند استفاده نکنید مانند میوه های ترش و آبمیوه ها و یا غذاهای ادویه دار و هرچیزی که می تواند لیکن پلان را بدتر کند.
از تنقلات ترد و شور (مانند چیپس) و یا نوشیدنی های کافئین دار مانند نوشابه و چای پررنگ پرهیز کنید
برای لیکن پلان پوست سر و یا تناسلی هم حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا به شما با توجه به شرایط شما بگوید که چه راهکارهایی برای جلوگیری از توسعه آن وجود دارد.3
پی نوشت:
1.www.asreelm.com
2.www.ostadkar.pro
3.www.drmehrabian.com
منبع: راسخون