این دمی دومی ندارد!
به گزارش گردش 360 به دور دنیا، هر روز وقتی از سر کار به خانه می رسم، دیگر فرصت کافی برای غذا پختن نیست بنابراین همواره دنبال غذاهایی هستم که زود آماده شوند. چند وقت پیش با یکی از همکاران در خصوص اینکه امروز چه غذایی بپزیم، گفت گو و با هم گزینه های مختلف را
نویسنده: ساقی اخوان
طرز تهیه و ارزش غذایی دمی گوجه
هر روز وقتی از سر کار به خانه می رسم، دیگر فرصت کافی برای غذا پختن نیست بنابراین همواره دنبال غذاهایی هستم که زود آماده شوند. چند وقت پیش با یکی از همکاران در خصوص اینکه امروز چه غذایی بپزیم، گفت گو و با هم گزینه های مختلف را مرور می کردیم که یاد دمی گوجه فرنگی افتادم؛ غذایی ساده و خوشمزه که رنگ قرمزش بسیار اشتهاآور است. آن روز هر دو تصمیم گرفتیم این غذا را بپزیم و برای ناهار فردا بیاوریم. حتما حدس زده اید که این نوشتار به این غذا اختصاص دارد.مقدار کالری
مواد غذایی یادشده در مجموع تقریبا دارای 1200 کیلوکالری انرژی هستند که در صورت تقسیم کردن آن میان 4 نفر، مقدار کالری که به هر نفر می رسد 300 کیلوکالری خواهد بود. البته همراه کردن این غذا با یک لیوان ماست یا یک عدد تخم مرغ به ترتیب مقدار کالری دریافتی را 55 تا 100 کیلوکالری دیگر اضافه خواهد نمود.همراه غذا
شما می توانید همراه این دمی، یک کاسه ماست مزه دار شده با گشهم تازه و چند قطره آبلیمو میل کنید. البته سبزی خوردن هم همراه غذای مناسبی برای دمی گوجه فرنگی است. نوشیدنی را که با این غذا به شما پیشنهاد می کنیم، می تواند یک لیوان دوغ کم نمک و بدون گاز یا حتی یک لیوان آب گوارا باشد.طرز تهیه
ابتدا در قابلمه ای، یک قاشق غذاخوری روغن مخصوص سرخ کردن بریزید و پیاز را در آن تفت دهید، سپس ادویه ها را اضافه کنید و پس از کمی تفت دادن، برنجی را که از قبل خیس نموده اید، به آن بیافزایید و گوجه فرنگی رنده شده را هم اضافه کنید. اگر مقدار آبی که روی برنج است به مقدار یک بند انگشت نیست مقداری هم آب اضافه کنید تا مقدار آبی که روی برنج را می پوشاند به یک بند انگشت برسد. سپس سیب زمینی هایتان را هم به صورت نگینی خرد کنید و آن را به برنج در حال جوش اضافه کنید. کره آخرین ماده غذایی است که به این مخلوط اضافه می شود. پس از تمام شدن آب برنج، حرارت را کم کنید و بگذارید تا برنج دم بکشد.مواد لازم (برای 4 نفر)
| برنج | 4 | لیوان | 640 | کیلوکالری |
| سیب زمینی استانبولی خرد شده | 2 | لیوان | 160 | کیلوکالری |
| گوجه فرنگی رنده شده | 3 | لیوان | 75 | کیلوکالری |
| پیاز خردشده | 1 | لیوان | 25 | کیلوکالری |
| روغن مخصوص سرخ نموده | 1 | قاشق غذاخوری | 90 | کیلوکالری |
| کره | 2 | قاشق غذاخوری | 180 | کیلوکالری |
| نمک، زردچوبه، فلفل سیاه | به مقدار دلخواه | 0 | کیلوکالری |
در دمی گوجه فلفل دلمه ای بریزید
قدمت دمی به اسم یک غذای برنجی به زمانی برمی شود که برنج وارد کشورمان شده است. البته طرز تهیه برنج در ایران به شکل خاص خود است یعنی گاهی به شکل آبکش و گاهی به صورت کته. در گروه نسبتا بزرگ دمی ها، صدها روش پخت در گوشه و کنار کشور دیده می شود به صورتی که شمالی ها، کته ای از برنج را با ماهی دودی مزه دار می نمایند در حالی که جنوبی ها دمی باقلازرد را با میگو یا تکه های ماهی می خورند. در غرب کشور، مردم دمی شبیه به استانبولی خودمان دارند و در شرق برنج را با بلغور و ماش دمی می نمایند اما دمی گوجه فرنگی از جمله غذاهایی است که بچه ها به علت طعم و رنگ قرمزی که دارد به آن علاقه فراوانی نشان می دهند. اما نکته هایی برای هرچه خوش طعم تر شدن این غذا وجود دارد که به ترتیب عبارتند از:1. مهم ترین نکته در طبخ این غذا آن است که برنج شل نشود و بافت خود را از دست ندهد. برای پیشگیری از این موضوع باید به مقدار آبی که به برنج افزوده می شود دقت کرد زیرا گوجه فرنگی هم رنده می شود و آب می اندازد، بنابراین باید مخلوط گوجه فرنگی رنده شده و آب افزوده به مقدار یک بند انگشت باشد زیرا بیش از این مقدار آب، برنج را به شدت شل خواهد نمود.
2. وقتی برنجتان در حال جوشیدن است به این غذا یک تکه فلفل دلمه ای یا فلفل سبز شیرین اضافه کنید، خواهید دید که دمی تان چه عطر و طعمی پیدا خواهد نمود.
3. برترین وسیله برای طبخ این غذا، پلوپز یا قابلمه تفلون است تا غذایتان به صورت قالبی قابل سرو کردن باشد.
4. برترین و خوشمزه ترین ته دیگ برای این غذا، ته دیگ برنج است بنابراین لزومی ندارد ته این غذا از نان یا سیب زمینی بهره ببرید، فقط کافی است قابلمه تان نچسب باشد.
5. برترین روغن برای تهیه این غذا کره است به این ترتیب دمی تان عطر و طعم بهتری پیدا خواهد نمود.
6. لزومی ندارد به این غذا ادویه ای مانند زعفران و حتی زردچوبه اضافه کنید فقط فلفل سیاه و نمک کافی است اما در صورت تمایل می توانید در این غذا کمی آب گوشت یا آب مرغ هم بریزید البته این مرحله اجباری نیست.
7. مناسب ترین نوشیدنی کنار این غذا یک لیوان آب معمولی است زیرا هر نوشیدنی دیگری طعم دمی تان را می پوشاند.
8. آنچه می توانید همراه این غذا سرو کنید نیمرو، سالاد شیرازی یا ترشی بندری است که در کنار آن طعم منحصر به فردی را
به وعده غذایی تان خواهد داد.
اگر کم خون هستید
بهتر است به این غذا کمی گوشت قرمز چرخ شده (به اسم یکی از منابع غذایی عالی آهن) هم اضافه کنید. البته همراه این غذا، خوردن آب مرکبات و البته سبزی هایی مانند فلفل دلمه ای رنگی و هویج هم به جذب آهن دریافتی یاری می نماید.اگر چربی خون دارید
بهتر است به جای کره به این غذا روغن زیتون یا کانولا اضافه کنید و آن را همراه سبزی های بخارپزشده ای مانند لوبیاسبز، کدو سبز و حتی هویج میل کنید. یادتان باشد مصرف سبزی های یاد شده به تنظیم چربی خون شما یاری خواهد نمود.اگر لاغر هستید
این غذا به علت رنگ قرمزی که دارد بسیار اشتهابرانگیز است البته افزودن سبزی های معطری مانند گشهم تازه، باعث افزایش اشتهای شما خواهد شد. ضمناً، افزودن یک قاشق مرباخوری کره به غذایی که در بشقاب کشیده اید مقدار کالری دریافتی تان را افزایش می دهد و خوردن آن با یک لیوان شربت آبلیموی تازه اشتهاآور است.چرا کته از آبکش بهتر است؟
خدیجه رحمانی*حدود یک سوم تا یک چهارم انرژی مورد احتیاج بدن از غلات به دست می آید که در این میان برنج، صندلی خوبی دارد. این ماده غذایی حاوی کربوهیدرات های پیچیده است؛ کربوهیدرات های ساده و پیچیده ای که بخش بزرگی از رژیم غذایی هر فرد را تشکیل می دهند. در علم تغذیه، علاوه بر اینکه نوع فرایند روی ماده غذایی اثرگذار است، چگونگی پخت هم بر حفظ یا کاهش موادمغذی موجود در آن تاثیر می گذارد. معمولا بیشتر خانواده ها ترجیح می دهند برنج را آبکش مصرف نمایند چون معتقدند علاوه بر اینکه خوش چشم انداز تر به نظر می رسد، مشکل چاق نمایندگی اش هم حل می شود. آنها تصور می نمایند کته کردن برنج به علت نشاسته موجود، باعث چاقی می شود از این رو تمایل بیشتری به آبکش کردن آن دارند اما این تصور کاملا اشتباه است و تفاوت در نحوه پخت برنج (به صورت کته و آبکش) فقط بر مقدار موادمغذی موجود در آن اثر می گذارد. با آبکش کردن برنج، ویتامین های محلول در آب آن مانند ویتامین های گروه B از بین می فرایند. بنابراین برای حفظ ویتامین ها توصیه می شود برنج را به صورت کته بپزید. ارزش تغذیه ای خوراکی هایی مانند برنج و نان به ویتامین های گروه B موجود در آنهاست که برای سوخت وساز کربوهیدرات ها مورد احتیاج هستند. این ویتامین ها به علت اینکه محلول در آب هستند، وقتی با حرارت زیاد می جوشند، در آن حل و با آبکش کردن برنج، دور ریخته می شوند و در نهایت برنج، دارای همان مواد نشاسته ای می ماند اما دیگر آن ویتامین هایی که باعث سوخت وساز ترکیب های فوق و آزادشدن انرژی شان می شود، وجود ندارد.
اگر 100 گرم نان با 100 گرم برنج پخته بدون روغن مقایسه شود، کالری نان بیش از کالری برنج است اما متاسفانه در ایران روغن زیادی به برنج افزوده می شود که انرژی آن را افزایش می دهد و این افزایش کالری، به روش کته یا آبکش کردن آن مربوط نیست. از سوی دیگر، گرچه اندیس گلایسمی برنج کته یا آبکش شده تفاوتی ندارند، اما وقتی موادغذایی حاوی کربوهیدرات مانند برنج در اثر طبخ طولانی مدت له یا شفته می شوند، سرعت آزادشدن قند (گلوکز) از ترکیب های نشاسته ای شان افزایش پیدا می نماید و به اصطلاح نمایه گلایسمی آنها بالا می رود.
به عبارت ساده تر، ترکیب نشاسته ای در بدن به سرعت به قند ساده تبدیل می شود و درنتیجه پاسخ انسولین بدن هم افزایش می یابد که در نهایت باعث بروز مسائل متابولیکی خواهد شد. یک قاشق غذاخوری برنج شفته، معادل 5/1 قاشق غذاخوری برنج دانه دانه است و طبیعی است که کالری آن در واحد حجم بیشتر باشد. از این رو علاوه بر طبخ برنج به صورت کته، توصیه می شود برنج قهوه ای یا سبوس دار را در برنامه غذایی تان بگنجانید.
پی نوشت ها:
* کارشناس ارشد تغذیه، عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
منبع : هفته نامه سلامت/ج
منبع: راسخون