راهنمای خرید کارت گرافیک؛ هر آنچه که باید قبل از خرید بدانید
به گزارش گردش 360 به دور دنیا، این مطلب به عنوان راهنمای خرید کارت گرافیک قرار است به تمامی سوالات شما پاسخ دهد. این که کارت گرافیک چیست، چگونه می توان یک کارت گرافیک مناسب را خریداری کرد. از همه مهم تر آیا خرید کارت گرافیک مقرون به صرفه توجیه فنی و مالی در پی دارد یا خیر. بعلاوه به این سوال هم پاسخ می دهیم آیا خرید کارت گرافیک استوک را می توان توصیه کرد؟
کارت گرافیک چیست؟
یکی از قطعات بسیار مهم در یک سیستم کامپیوتر و حتی گوشی های هوشمند، کارت گرافیک است. این قطعه وظیفه فراوری یا به اصطلاح رندر (Render) تصاویر و ویدیوها را برعهده دارد. به زبان بسیار ساده تر، هر آنچه که شما می توانید به وسیله صفحه مانیتور خود دیدن کنید، به واسطه فعالیت مستمر و بدون نقص کارت گرافیک انجام می شود. کارت گرافیک تحت عنوان های مختلف دیگر هم شناخته می شود. برای مثال می توان به آداپتور گرافیک (Graphics Adapter)، کارت تصویر (Display Card)، کارت ویدیو (Video Card) و بعلاوه آداپتور صفحه نمایش (Display Adapter) اشاره نمود. تمامی عبارت مذکور همگی به معنای کارت گرافیک تلقی می شوند.
پردازنده گرافیکی با کارت گرافیک فرق دارد
در بسیاری از متون و مقالات مختلف نویسنده ها اغلب به اشتباه پردازنده گرافیکی را مساوی و برابر با کارت گرافیک می دانند. این گزاره اشتباه است؛ چرا که در داخل کارت های گرافیک، بخشی به نام واحد پردازش گرافیکی (Graphics Processing Unit) وجود دارد که به اختصار GPU هم گفته می شود. می توان GPU را فرمانده و مغزِ عملیاتی قطعه کارت گرافیک دانست. اگر به هر دلیلی این بخش از کار افتاده یا ایراد پیدا کند، رندر تصاویر و ویدیوها به احتمال بسیار زیاد با مسائل جدی روبه رو خواهد شد.
انواع کارت گرافیک
برای خرید کارت گرافیک احتمالا با این موضوع روبه رو شده اید که کارت های گرافیک همه به یک شکل نیستند. به طور کلی و در زمان نگارش این مقاله، تنها دو نوع کارت گرافیک در سطح بین المللی به فروش می رسند؛ یکپارچه (Integrated) و اختصاصی (Dedicated). در ادامه درباره هر دو مدل کارت گرافیک شرح می دهیم.
کارت گرافیک یکپارچه یا مجتمع (Integrated)
برخی از کارت های گرافیک در داخل مادربورد به صورت پیش فرض نصب شده اند. بسیاری از لپ تاپ های مقرون به صرفه قیمت حاوی کارت گرافیک یکپارچه یا همان مجتمع هستند. استفاده از این نوع کارت گرافیک باعث می شود تا انرژی کمتری به وسیله قطعه مصرف شده و به تبع، گرمای کمتری هم فراوری شود. بعلاوه، تعبیه کارت گرافیک یکپارچه باعث می شود هزینه فراوری محصول به طرز قابل توجهی کمتر شود.
از معایب این نوع کارت گرافیک می توان به کاربری محدود آن اشاره نمود. اگر شما لپتاپی را بخرید که این نوع کارت گرافیک روی آن نصب شده، در اجرای بازی های ویدیویی مدرن و به روز جهان احتمالا با مشکل روبه رو خواهید شد. بعلاوه، از آنجایی که این مدل کارت های گرافیک قابل جدا شدن نیستند، نمی توان این قطعه را ارتقا داد؛ یعنی کارت گرافیک یکپارچه را نمی توان از مادربورد جدا نموده و یک مدل کارت گرافیک قوی تر را جای آن قرار داد.
کارت گرافیک اختصاصی یا مستقل (Dedicated)
برخلاف مدل یکپارچه، کارت های گرافیک اختصاصی به صورت جداگانه خریداری شده و سپس روی مادربورد نصب می شوند. خوشبختانه می توان این نوع کارت های گرافیک را ارتقا داد. بنابراین، اغلب گیمرها، تدوینگرها و سایر کاربرانی که به طور حرفه ای با سیستم کامپیوتری خود به کارهای طراحی و گرافیکی مشغول هستند، این نوع کارت گرافیک را ترجیح می دهند.
قدرت و سرعت کارت های گرافیک اختصاصی نسبت به مدل یکپارچه به طرز چشمگیری بالاست. اگر قرار است با نرم افزار سنگینی مثل ادوبی پریمیر پرو یا ادوبی فتوشاپ کار کنید، خرید کارت های گرافیک اختصاصی بهتر خواهد بود.
خرید کارت گرافیک اکسترنال؛ بخریم یا نخریم؟
کارت گرافیک اکسترنال به اختصار eGPU یکی از قطعات سخت افزاری مورد نیاز برای بسیاری از کاربران حرفه ای است. همان طور که از نام این قطعه پیداست، کارت گرافیک به دلیل این که خارج از دستگاه کامپیوتری قرار می گیرد، کارت گرافیک خارجی یا اکسترنال نام گرفته است. شاید بپرسید آیا خرید کارت گرافیک اکسترنال برای هر فردی مناسب است؟
به طور کلی خرید کارت گرافیک اکسترنال زمانی بسیار اهمیت می یابد که کاربر میخواهد توان گرافیکی سیستم خود (اغلب لپ تاپ) را بیشتر کند. در چنین شرایطی، ابتدا باید دقت کرد آیا لپ تاپ دارای پورت تاندربولت (Thunderbolt) است یا خیر؛ چرا که eGPU تنها به وسیله این نوع پورت به سیستم کامپیوتری اتصال پیدا می نماید. این نوع پورت در تمامی لپ تاپ ها موجود نیست و اگر یک لپ تاپ قدیمی در اختیار دارید، احتمال می رود که دستگاه دارای پورت تاندربولت نباشد.
رک و پوست کنده می توان این طور گفت که نصب کارت گرافیک اکسترنال تنها برای دستگاه هایی امکان پذیر است که حداقل یک پورت تاندربولت 3 داشته باشند. معمولا لپ تاپ هایی که از این پورت برخوردار هستند، قیمت به نسبت بیشتری در مقایسه با لپ تاپ ها با پورت های معمولی دارند. با تمام این تفاسیر ، بزرگترین ایراد کارت گرافیک اکسترنال در این موضوع نهفته که نمی توان از تمامی ظرفیت این نوع قطعات بهره برد؛ چرا که کارت های گرافیک اکسترنال به طور مستقیم به مادربورد متصل نیستند. در حال حاضر، یکی از برترین کارت های گرافیک اکسترنال، مدل Nvidia GeForce RTX 3080 است که از 10 گیگابایت حافظه اختصاصی بهره می برد. با خرید این قطعه می توان با خیال راحت به تجربه تمام عیار بازی های ویدیویی و بعلاوه تدوین ویدیو به صورت حرفه ای پرداخت.
خرید کارت گرافیک دست دوم؛ آیا توجیه دارد؟
بسیاری از افراد به دلیل بودجه محدودی که در اختیار دارند، نسبت به خرید کارت گرافیک استوک یا همان دست دوم از خود تمایل نشان می دهند. با این اوصاف، آیا می توان خرید کارت های گرافیک دسته دوم یا استوک را پیشنهاد کرد؟
کارت گرافیک استوک، کامپیوتر استوک یا هر محصول دیگری که پشتِ بند نام آن واژه استوک (Stock) حک شده، به کالای دست دوم گفته می شود. حال این محصولات دست دوم می توانند در خوش بینانه ترین حالت ممکن صرفا مرجوع شده باشند. در بدترین حالت می توان به گزینه محصولات تعمیر شده یا کارنموده اشاره نمود.
در کشورهای خارجی نظیر اروپا، خرید سخت افزارهای استوک مثل کارت گرافیک توجیه منطقی دارد؛ به این دلیل که بسیاری از شرکت ها و ارگان ها پس از مدت زمان معینی تمام سخت افزارهای کارنموده خود را کنار گذاشته و قطعات تازهی را خریداری می نمایند. دلیل این کار می تواند حساسیت بسیار بالای مدیران شرکت در ارائه خدمت یا محصول در برترین حالت ممکن تلقی کرد. در هر صورت، محصولات کارنموده ممکن است پس از فرآوری مجدد یا بدون هیچ دخل و تصرفی مجدد وارد بازار شده تا کاربرهای طبقه ضعیف جامعه هم بتوانند یک کارت گرافیک دسته دوم مقرون به صرفه قیمت را خریداری نمایند.
در داخل کشور ایران، خرید محصولات دسته دوم کمی شک برانگیز است؛ چرا که محصولات مثل کارت های گرافیک استوک به هیچ وجه گارانتی قابل قبولی ندارند. با این حال، قیمت پایین، تنها توجیه برای خرید کارت گرافیک استوک یا دسته دوم در داخل کشور تلقی می شود. این که برترین کارت های گرافیک استوک کدام اند، نیازمند نوشتن یک مقاله جداگانه تحت عنوان راهنمای خرید کارت گرافیک دست دوم است.
خرید کارت گرافیک لپ تاپ؛ باید همچنان منتظر ماند؟
بسیاری از کاربرانی که در حیطه فناوری و سخت افزار اطلاعات خاصی ندارند، این سوال برای شان وجود دارد آیا امکان ارتقا کارت گرافیک لپ تاپ وجود دارد یا خیر. درصد زیادی از این کاربران به احتمال زیاد با کندی سرعت لپ تاپ در حین پردازش کارهای گرافیکی روبرو شده اند. در پاسخ باید گفت متاسفانه در بیشتر لپ تاپ امکان ارتقا وجود ندارد. بنابراین، خرید کارت گرافیک لپ تاپ هم رسما بی معنی است. قطعه کارت گرافیک در بیشتر لپ تاپ به صورت پیش فرض روی بخشی از مادربورد حک شده است. از طرفی دیگر، واحد GPU هم به طور کلی روی CPU نصب می شود. واقعا چرا سازنده ها امکان ارتقای کارت گرافیک را برای لپ تاپ ها در نظر نگرفته اند؟
به طور کلی، قطعات سخت افزاری لپ تاپ ها ظریف بوده و از طرفی دیگر ، برق رسانی به تمامی قطعات به طور تنگاتنگی به قدرت مادربورد ارتباط مستقیم دارد. بنابراین، صرفا با خرید یک کارت گرافیک لپ تاپِ بهتر نمی توان تضمین کرد لپ تاپ مثل همواره به خوبی کار می نماید؛ چه برسد به این که افزایش عملکرد و بهره وری را هم در این محصولات به چشم ببینیم.
با تمامی این تفاسیر، برای دسترسی به قدرت گرافیکی قوی تر باید لپ تاپ با کارت گرافیک قوی تر را خریداری کرد.
راهنمای خرید کارت گرافیک گیمینگ
برای افرادی که به طور حرفه ای می خواهند به تجربه بازی های ویدیویی مدرن بپردازند، خرید کارت گرافیک گیمینگ پیشنهاد می شود. با این حال، چند نکته مهم را باید هنگام خرید کارت گرافیک گیمینگ در نظر گرفت. در وهله اول باید به این موضوع اشاره نمود که تجربه حدبیشتریِ بازی های ویدیویی و بعلاوه رندر ویدیویی به طور پیشرفته اصلا و ابدا برای کاربرها مقرون به صرفه تمام نمی شود. با این حال، بحثِ قیمت، تنها یکی از پارامترهایی است که باید هنگام خرید چنین محصولی در نظر گرفت. در قالب پنج نکته، تمامی مواردی که باید برای خرید کارت گرافیک گیمینگ بدانید را ارائه می کنیم.
1. قیمت 600 تا 1000 دلار؛ قابل انتظار اما گران قیمت!
برای خرید برترین کارت گرافیک گیمینگ، شما باید هزینه ای در حدود 600 تا 1000 دلار را در نظر بگیرید. با این حال، کارت های گرافیک قدرتمندتری هم در سطح بازار وجود دارند که قیمتی فراتر از هزار دلار دارند. در حال حاضر کارت گرافیک انویدیا RTX 3070 یکی از گزینه های خوب برای خرید تلقی می شود. از شرکت AMD هم می توان به محصولات سری 6000 اشاره نمود.
تا چند سال گذشته قیمت کارت های گرافیک گیمینگ آنچنان زیاد نبود؛ چرا که پیشرفت های قابل توجهی از لحاظ فناوری حاصل نشده بود. با این حال، در زمان حاضر اوضاع تا حدودی تفاوت پیدا نموده و روی کار آمدن قابلیت های پیشرفته ای مثل Ray-Tracing موجب شده تا قیمت کارت های گرافیک مخصوص بازی سر به فلک بکشد. آخرین محصولات شرکت انویدیا و AMD که به ترتیب سری RTX 3000 و AMD 6000 محسوب می شوند، این دسته از قابلیت های تازه و پیشرفته را پشتیبانی می نمایند. طبیعتا خرید این دسته از محصولات برای گیمرهایی که دغدغه بودجه ندارند، اولویت پیدا می نماید.
2. قبل از خرید، حداقل معینات فنی کارت گرافیک مورد انتظارتان را در نظر بگیرید
هنگام خرید کارت گرافیک با طیف بسیار متنوع و وسیعی از محصولات روبرو خواهید شد. به منظور جلوگیری از سردرگمی بهتر است ابتدا معینات فنی مورد انتظارتان را در گوشه ای یادداشت کنید. از این طریق، بسیاری از محصولات از فیلتر شما عبور ننموده و به تبع از فهرست خرید شما حذف می شوند. اما چه پارامترهایی را باید قبل از خرید آنالیز کنید؟
به طور کلی، تعداد هسته های پردازنده گرافیکی و پشتیبانی از قابلیت های مختلف نظیر Ray Tracing و Direct X12 از مهم ترین ویژگی های فنی است که باید آنها را آنالیز کنید. این که چه میزان معینات فنی برای شما ایده آل است، به نیاز شما برمی شود. آیا دلتان می خواهد به روزترین بازی های ویدیویی جهان نظیر Cyberpunk 2077 را تجربه کنید یا صرفا به بازی های ویدیویی سطح پایین تر راضی می شوید؟ اگر سطح انتظاراتتان در حد بازی های پیشرفته و مدرنِ امروزی نیست، خرید آخرین مدل کارت گرافیک برایتان توجیه مالی نخواهد داشت.
3. رم GDDR باید در اولویت باشد
واژه GDDR را احتمالا زیاد شنیده اید اما آیا از مفهوم دقیق آن با خبر هستید؟ یکی از مهم ترین پارامترها حین خرید کارت گرافیک گیمینگ، GDDR RAM است. این عامل معین می نماید که کارت گرافیک شما دقیقا چه میزان حافظه اختصاصی در اختیار دارد. به این موضوع دقت کنید که رم کارت گرافیک با رم سیستم فرق دارد؛ چرا که رم سیستم صرفا برای فعالیت های غیر گیمینگ و غیر گرافیکی کاربرد دارد. از طرفی دیگر، GDDR RAM تنها برای امور گرافیکی به درد می خورد.
بدیهی است که هر میزان میزان رم GDDR بیشتر باشد، قدرت محاسباتی کارت گرافیک هم بیشتر خواهد بود. به تبع، راندمان و عملکرد این قطعه قوی تر خواهد بود. با این حال، همواره این قانون درست نیست. برای مثال می توان به آخرین محصولات سری 3000 انویدیا اشاره نمود که رم GDDR کمتری نسبت به محصولات نسل قبلی این شرکت دارند اما با توجه به پیشرفت هایی که نسل تازه کارت های گرافیک گیمینگ دیده، عملکرد این قطعات با میزان رم کمتر امکان پذیر خواهد بود. بنابراین، یک کارت گرافیک تازه با رم کمتر در مقایسه با کارت گرافیک قدیمی تر با رم بیشتر ممکن است قدرت عملکردی بهتری داشته باشد.
در طول سال های گذشته نوع رم هم دچار تغییر و تحولاتی شده است. رم DDR3 در سال های بسیار دور به عنوان استانداردی برای اغلب کارت های گرافیک بالارده محسوب می شد اما پیشرفت تکنولوژی موجب شد تا در زمانی که این مطلب نوشته می شود، رم GDDR6X برترین و تکامل یافته ترین نوع رم باشد. با خرید کارت های گرافیک انویدیا GeForce RTX 3080 و RTX 3090 می توان از تازهترین نسل حافظه گرافیکی به برترین شکل ممکن لذت برد.
4. خنک نماینده ها یا فن ها
هنگام خرید کارت های گرافیک چه گیمینگ و چه غیر گیمینگ، با محصولاتی روبرو می شویم که دارای یک یا تعداد بیشتری فن هستند. در این شرایط تکلیف چیست؟ کدام مدل کارت گرافیک بهتر است؟
به طور کلی کارت های گرافیک را از جنبه سیستم خنک نماینده می توان به دو گروه Non-reference و Reference طبقه بندی کرد. کارت های گرافیک رفرنس به محصولاتی گفته می شود که از شرکتِ اصلی سازنده به بیرون عرضه شده است. معمولا کارت های رفرنس تنها یک عدد فن دارند.
کارت های گرافیک غیر رفرنس یا non-reference به محصولاتی گفته می شود که به وسیله شرکت های دیگر مونتاژ می شوند. در این نوع کارت ها، تعداد بیشتری فن تعبیه می شود تا قدرت سیستم خنک سازی قطعه تقویت یابد. به همین خاطر امکان دارد یک مدل کارت گرافیک را تحت اسامی برندهای مختلف نظیر MSI، ایسوس یا گیگابایت مشاهده کنید. به طور کلی می توان ادعا کرد کارت های گرافیک با کولرهای غیر رفرنس، در بهبود عملکرد پردازنده گرافیکی موثرتر بوده و فن ها هم صدای کمتری را فراوری می نمایند. شاید با دو کارت گرافیک با کولر غیر رفرنس از یک مدل روبرو شدید. در این حالت تکلیف چیست؟
اگر بین خرید دو کارت گرافیک با مدل و فن های یکسان روبه رو شده اید، برترین راه چاره برای انتخاب گزینه بهتر، آنالیز و مطالعه نقدهایی است که این دو محصول را با یکدیگر مقایسه نموده اند. در چنین شرایطی، سخت افزاری که دمای کمتری را برای سیستم فراهم کند، در اولویت خرید خواهد بود.
5. سازگاری پردازنده گرافیکی تان را چک کنید
قبل از خرید کارت گرافیک حتما این نکته را آنالیز کنید آیا با مادربورد سیستم تان کاملا سازگار است یا خیر. رایج ترین مسائل در این زمینه منبع تغذیه ناکافی است. بسیاری از کارت های گرافیک گیمینگ قدرتمند به انرژی زیادی نیاز دارند. بعلاوه میزان فیزیکی کارت گرافیک هم یکی دیگر از معضلات است؛ چرا که در برخی از سناریوها، کارت گرافیک در درجه ی اول اصلا داخل کیس کامپیوتر جا نمی شوند!
مادربورد شما به یک PCIe 16-slot نیاز دارد. بعلاوه برای حل معضل جا شدن صحیح قطعه داخل کیس شما باید حد فاصل جایگاه اتصال کارت گرافیک به مادربورد را میزان بگیرید. در هر صورت، شما به یک فضای بیشتری نسبت به میزان کارت گرافیک نیاز دارید تا گرمای فراوری شده به وسیله کارت گرافیک به جریان بیفتد.
برای حل معضل منبع تغذیه هم بهتر است میزان انرژی مورد نیاز برای کارت گرافیک تازه را محاسبه کنید. اگر هیچ ایده ای ندارید چطور باید این کار را انجام دهید، از سایت های مختلف می توانید به این منظور بهره برداری کنید. برای مثال با رجوع به سایت outervision می توانید با وارد کردن اجزای مختلف کامپیوتر، انرژی مورد نیاز را به طور اتوماتیک محاسبه کنید. اگر پاور کامپیوتر در رساندن انرژی به کارت گرافیک کم بیاورد، بهتر است ضمن خرید کارت گرافیک، یک پاور کامپیوتر مناسب با میزان وات کافی را هم بخرید.
نوع اتصال کارت های گرافیک تازه به پاور کامپیوتر هم تا حدودی فرق دارد. بیشتر کارت های گرافیک تازه از کانکتور 6 پین یا هشت پین استفاده می نمایند. بسته به این که قطعه مورد نظر تا چه میزان انرژی نیاز دارد، ارتباط کارت گرافیک به پاور می تواند متفاوت باشد. برای مثال کارت گرافیک انویدیا RTX 3080 به یک کانکتور 12 پین نیاز دارد، در حالی که کارت گرافیک AMD 6800 XT به سه کانکتور هشت پین نیاز دارد.
دو اصطلاح مهم درباره کارت های گرافیک که باید بدانید
دو اصطلاح یا عبارت در زمینه کارت های گرافیک وجود دارد که شاید در نگاه اول برای بسیاری از کاربرها گیج نماینده باشد. در ادامه به طور خلاصه وار آنها را شرح می دهیم.
معنی Ti در کارت گرافیک
در انتهای برخی از مدل های کارت گرافیک عبارت Ti حک شده است. Ti مخفف واژه انگلیسی تیتانیوم (Titanium) است. از آنجایی که تیتانیوم یک فلز با استحکام بالا اما وزن پایین محسوب می شود، این عبارت به کارت های گرافیکی گفته می شود که قدرت و بعلاوه سرعت بیشتری در مقایسه با مدل های معمولی دارند. طبیعتا هزینه خرید کارت های گرافیک با پسوند Ti بیشتر خواهد بود.
معنی OC در کارت گرافیک
OC مخفف واژه انگلیسی اورکلاک (Overclock) است. به طور خیلی خلاصه اورکلاک به فرایند یا فرایندهایی گفته می شود که با دستکاری برخی از پارامترهای مهم، ولتاژ سخت افزار افزایش پیدا نموده و به تبع، عملکرد قطعه تا میزان قابل توجهی بیشتر می شود. بدیهی است که افزایش ولتاژ یک سخت افزار به خصوص کارت گرافیک، گرمای بیشتری را نیز فراوری خواهد نمود. بنابراین، در هنگام خرید کارت گرافیک با پسوند OC بهتر است به سیستم خنک نماینده کارت گرافیک و کیس کامپیوتر دقت ویژه ای داشت.
منبع: دیجیکالا مگ