زندگی تنها بانوی ایرانی منتخب جشنواره عکس فیاپ در قرنطینه - گردش 360 به دور دنیا

به گزارش گردش 360 به دور دنیا، خبرنگاران/اردبیل یک هنرمند اردبیلی قرنطینه اجباری را جدای از استرس، باعث رخدادها و اتفاقات زیبا در زندگی می داند.

خبرنگار گردش 360 به دور دنیا پای صحبت های ترانه دهقانی هنرمند اردبیلی و تنهای بانوی ایرانی منتخب جشنواره بین المللی عکس فیاپ می نشیند.

گردش 360 به دور دنیا: خودتان را به صورت مختصر معرفی کنید:

دهقانی: ترانه دهقانی هستم. متولد 1358، ساکن اردبیل.

گردش 360 به دور دنیا: از چه زمانی به هنر و به ویژه عکاسی، شعر و داستان علاقمند شدید؟

دهقانی: من از همان دوران کودکی علاقه زیادی به شنیدن قصه و داستان داشتم و هوادار پر و پا قرص برنامه کودک تلویزیون و کارتون های بی نظیر آن دوران بودم، تا زمانیکه خواندن و نوشتن را یاد گرفتم و به درک مفهوم کلمات رسیدم، این بار با خواندن و نوشتن شعر و داستان، علاقه ام را به این هنر نشان می دادم.

همچنین عاشق نقاشی، طراحی و موسیقی بودم، که شانس عظیم من در آن موقع برای پرورش این استعداد و علاقه وجود برادرم بود، او دبیر ریاضی و اهل ادبیات و هنر بود که همین کشش و علاقه مشترک به ادبیات و هنر، باعث شد بیشتر اوقاتم را با خواندن رمان هایی که در کتابخانه اش از نویسندگان عظیم و مطرح دنیا بود بگذرانم و هنگام کشیدن نقاشی هایش روی شیشه و سطوح کاغذ و دیوار، ضمن لذت بردن، دقت نموده و به خاطر بسپارم.

جدا از این علایقی که اشاره کردم، برای خودم کاردستی های مختلفی درست می کردم، مثل کتابچه های کوچک داستان که با قیچی کردن ورقه های دفترم به ابعاد کوچکتر و دوختن انتهای آنها به همدیگر شکل می گرفت و با ساختن داستان و کشیدن نقاشیِ مربوط به هر صفحه و رنگامیزی آن ها به سرانجام می رسید.

همچنین با نقاشی کردن حیوانات کارتونی به صورت خانوادگی روی صفحات کاغذی و قیچی کردن اطراف آنها که فکر و ایده آن ناشی از دیدن کارتون هایی نظیر دهکده حیوانات بود، می توانستم به میل خودم برای هر خانواده داستان بسازم و کارگردانی نموده، لذت بیشتری ببرم.

کلاس دوم هدایت بودم که در مسابقه طراحی که به طور سراسری بین دانش آموزان مدرسه برگزار گردید نفر اول شدم و در همان دوره داستانی که نوشته بودم توسط دبیر پرورشی ام، با کلی سرزنش از طرف ایشان رد شد، داستانی با عنوان افسانه رزا، که برگرفته از تخیل من و رویای دختر خیالی ام، به نام رزا بود، در این داستان شخصیتی به نام ملکه ویکتوریا حمایت و سرپرستی رزا را بر عهده می گیرد و رزا به عنوان فرزند خوانده او وارد قصر می شود، جریان داستان با بلعیده شدن رزا توسط زمین باغ در حیاط قصر ادامه می یابد و به جادوگری می رسد که در زیرِ زمین، رزا را زندانی خود نموده است و شرط آزادی اش در جواب دادن به سه معمای طرح شده توسط اوست که این جواب، دوباره رزا را به روی زمین و به قصر، باز می گرداند، تمام این اتفاقات در خواب دختر یتیمی رخ می دهد که از فرط ناتوانی میخواهد خودش را از روی این پل به آب بیندازد که زیر پل، خوابش او را به آرزوهایش می رساند.

دبیر پرورشی ام بعد از خواندن این داستان باور نمی کرد که خالق و نویسنده آن ، من باشم، برای همین ضمن سرزنشم، اصرار داشت کتاب و داستانی که از روی آن کپی برداری نموده ام را برایش ببرم، این در حالی بود که در همان زمان، خواهرزاده ام با خواندن داستانم و نوشتن خلاصه آن، از معلمشان، نمره بیست دریافت نموده بود.

این از خاطرات خوب و بد آن دورانم، در رابطه با هنر بود. گرچه ناباوری دبیر پرورشی ام آن موقع ناراحتم کرد و تا مدتی نتوانستم بنویسم، ولی بعدها متوجه شدم که باید از این ناباوری ایشان راضی هم می شدم، چون این طرز برخورد، ناشی از قدرت قلم من بود.

البته دبیرانی هم مثل آقای بوستانی، دبیر ادبیاتمان، در دوره دبیرستان بود که همیشه در کمال حوصله و اخلاق، با خواندن داستان و نوشته هایم، تشویق و تحسینم می کرد و باعث می شد در آن دوره بیشتر از خواندن و نوشتن لذت ببرم و از این بابت همیشه سپاسگزار و دعاگوی ایشان بوده و هستم، گرچه بعد از سرانجام آن سال هرگز ایشان را ندیدم و سرانجام همان سال، درست زمانی که علایق و خواسته های ذاتی ام را کشف می کردم، سرنوشت جور دیگری برایم رقم خورد، به این ترتیب که در 16 سالگی وارد زندگی مشترک شدم و خیلی زود مادر بودن را تجربه کردم.

با تمام سختی ها و اتفاق هایی که به نظرم عجیب و غریب می آمد، از آشپزی، خیاطی، گلدوزی و شمع سازی و هنرهایی نظیر آن لذت می بردم، اما در این میان، شدیدا محتاج کتاب های آموزش خانواده، روانشناختی و تربیتی شده بودم، به همین خاطر، کتاب هایی مانند مردان مریخی و زنان ونوسی اثر جان گری و همچنین کتاب رابطه مادر و دختر و رابطه مادر و پسر که اثر ملیسا هریسون و هری اچ هریسون بود و کتاب های آموزشی مثل آن را تهیه کردم و در راستا تربیت و تقویت رفتار خود و افراد خانواده از آن بهره بردم.

حال برای این که ارتباطم با دنیای بیرون قطع نشود، کنار هر هنری، کتاب و مجله می خواندم و برای آرامش و تسلی خاطرم می نوشتم. سال 1390 با هدف شناخت و کسب آگاهی بیشتر در رابطه با هنر نویسندگی، پا به دنیای بیرون گذاشتم و برای اولین بار در کارگاه نقد و آنالیز داستان و شعر که در حوزه هنری استان اردبیل برگزار می شد شرکت کردم.

در سال 1393 مجموعه شعری با عنوان مرگ حسرت و در سال 1394 مجموعه شعر دیگری با عنوان آسمان گمشده به چاپ رساندم که طراح روی جلد هر دو کتاب، خواهرم بود، در واقع وی ضمن اینکه خواهر و دوستی صمیمی برای من بود، مشوق و همراه همیشگی من در طول آن سال ها تا به الان بوده است که بابت آن همیشه خدا را شاکر بوده و از ایشان نهایت تشکر را دارم.

همچنین در رابطه با انتشار اشعارم باید بگویم که توسط ناشرین مجلات بارها به چاپ رسیده و در کتاب منتخبی از اشعار شاعران سراسر ایران، با عنواندنیا در برابرم سپید می شود منتشر شده است.

در سال 1395، همزمان با شرکت در کارگاه های شعر و داستان، مشتاق به ادامه تحصیل شدم و با علاقه ای که به هنر عکاسی پیدا نموده بودم، با هدف تحصیل در این رشته، در کلاس های درسی و آموزشی ثبت نام کردم، گرچه رشته عکاسی را به خاطر شرایط مدارس آموزشی، به رشته گرافیک تغییر دادم و دیپلم گرافیک نصیبم شد، اما باز هم این اتفاق، از اشتیاقم نسبت به این هنر، کم نکرد و ضمن ثبت نام در دانشگاه علمی کاربردی برای ادامه تحصیل در این رشته، تا به حال در آکادمی های معتبر استان، دوره های مختلفی از این رشته را نظیر آموزش اصول و مبانی عکاسی، دوره های شناخت نور و مبانی نورپردازی، عکاسی مستند و دوره تکمیلی نورپردازی پرتره و همچنین دوره عکاسی مفهومی را زیر نظر استادان مجرب استان طی کردم.

حالا هر زمان حرفی برای گفتن داشته باشم، ضمن بیان آن با هنر نویسندگی، می توانم به وسیله هنر تجسمی هم، آن را نشان دهم. در واقع هدف من از پرورش این استعداد و در کل پناه بردن به هنر، بیان همین ناگفته های تلنبار شده است، ناگفته هایی که گاهی زبان به تنهایی قادر به گفتنش نیست.

گردش 360 به دور دنیا: این حرفه رو از چه زمانی به صورت جدی دنبال کردید؟

دهقانی: من با این تصور که شرکت کردن در جشنواره ها، برای من زود است و باید تا جایی که می توانم بیاموزم، هرگز در هیچ جشنواره ای شرکت نمی کردم، تا اینکه این اواخر برای اولین بار در جشنواره های بین المللی عکس فیاپ که با موضوع در خانه می مانیم بود شرکت کردم، که در آن اثرم به عنوان تنها بانوی ایرانی در کنار 4 عکاس دیگر به این جشنواره راه یافت.

فدراسیون بین المللی هنر عکاسی یا فیاپ، تنها موسسه بین المللی در زمینه عکاسی است که از طرف یونسکو به رسمیت شناخته شده است. فیاپ به طور فعال در کمپین ما در خانه می مانیم حاضر می شود، به همین دلیل، این مسابقه بین المللی عکس را برگزار کرد که همه عکاسان دنیا با عکس هایی که در این دوره، در خانه ها گرفته اند شرکت نمایند و از آنجایی که شرکت در این جشنواره رایگان و بدون هزینه ثبت نام بود، بی شک تعداد شرکت نماینده ها هم بیشتر از حد معمول بوده است و این برای من حسی بینظیر و خوشایند بود که برای اولین بار در چنین جشنواره ای شرکت کنم و اثرم بین آن همه شرکت نماینده انتخاب و به مرحله نهایی راه یابد.

البته برای من کسب پیروزیت، هرگز به معنای بدست آوردن رتبه یا مقام نبوده است و همین که توانسته ام با وجود تمام موانع و محدودیت ها، گامی در جهت هنر بردارم، عظیمترین پیروزیت من است.

شاید در نظر دیگران نقطه ای که اکنون در آن ایستاده ام، دامنه ای از یک قله پیروزیت باشد، اما در نظر من که راستا سنگلاخی طولانی را برای رسیدن به این دامنه طی نموده ام، پیروزیتی عظیم محسوب می شود.

گردش 360 به دور دنیا: نظر شما در خصوص نگاه جامعه به هنر؟ و اینکه چقدر هنر در میان مردم مورد قبول واقع شده؟

دهقانی: اگر از گذشته بخواهیم مرور کنیم، تا جایی که یادم می آید هنرمند از دید عموم دیوانه یا بیکاری بیش نبوده است و کمتر کسی را دیده ام که از هنرمند تعریف کند و او را مورد لطف و تحسین قرار دهد، اما امروزه با پیشرفت علم و فرهنگ در جامعه و با وجود دنیای مجازی و فعالیت رسانه ها و تبلیغات در جهت بهبود هنر، دیدگاه افراد جامعه نسبت به هنر و هنرمند تا حدود زیادی در جهت مثبت تغییر نموده است.

اما باز هم برای بهبود و رشد بیشتر هنر و ماندگاری دیدگاه مثبت نسبت به هنر و هنرمند در جامعه، باید گام های عظیمتری برداشته شود تا در نهایت به جایی برسیم که افراد جامعه هرگز با بهانه گیری و سنگ اندازی، مانع فعالیت یک هنرمند نشوند و هنرمند را از فکر و ایده خود برای ابداع و خلق آثار منصرف ننمایند و در صورت امکان، همکاری لازم را با هنرمند برای رسیدن به هدف مورد نظرش داشته باشند.

گردش 360 به دور دنیا: دغدغه ها و انتظارات شما به عنوان یک هنرمند از مسئولان؟

دهقانی: قشر هنرمند از جمله افرادی هستند که همیشه مورد کم لطفی جامعه و مسئولین قرار گرفته اند. لازم می دانم از این طریق، به چند نمونه از دغدغه ها و انتظارات یک هنرمند از مسئولان محترم اشاره کنم؛ همانطور که می دانید، هنرمند فرقی نمی نماید در چه شاخه ای از هنر کسب مهارت و فعالیت داشته باشد، مهم این است که علاوه بر صرف هزینه های گزاف در جهت کسب مهارت هنری، عمر گرانمایه اش را، بدون هیچ چشم داشتی از کسی در این راستا طی نموده است.

شب و روز نشناخته و با قدرت و قوت طی طریق نموده، هر چند هنر با خونش عجین شده و وی با شدت علاقه مندی به آن پرداخته است. بنابراین در فراسوی راستا زمانیکه نوبت به بازدهی و کسب درآمد رسید، گوشه چشمی به حمایت های مسئولان برای ادامه راستا و رسیدن به کمال مادی و معنوی را دارد.

این امر زمانی به حقیقت می پیوندد که مسئولان، حمایت های خود را به وسیله پرداخت وام های بلند مدت بدون بهره و استراحت دار، همچنین، در اختیار گذاشتن غرفه های حمایتی رایگان یا کم هزینه در معرفی آثار و عرضه محصولات خلق شده هنرمند، نور امید را در دل این قشر جهت ادامه راستا روشن و منور گردانند، باشد که انگیزه ای در جهت خلق آثاری ماندگار و نو در وجود ایشان شود.

بالطبع، با این تمهیدات جامعه هنری به قشری پویا و خلاق تبدیل گشته، امیدوارانه و با ثبات قدم در این راستا گام خواهند گذاشت.

گردش 360 به دور دنیا: با توجه به شرایط پیش آمده اخیر(بیماری کرونا)، در این برهه زمانی شرایط کارهای هنری شما چگونه بود؟

دهقانی: با توجه به اینکه قبل از جریان کرونا، دوره های کارگردانی و فیلمسازی را در انجمن سینمای جوانان استان می گذراندم و به فعالیت های مرتبط به این دوره ها مِن جمله عکاسی و فیلمسازی در بیرون از خانه عادت نموده بودم، فکرش را هم نمی کردم برای مدت طولانی مجبور شوم، در خانه بمانم و حتی سوژه عکاسی ام را که قبلا بیرون از خانه جستجو می کردم، در بین افراد خانواده و لوازم و اشیای درون خانه پیدا کنم.

قرنطینه اجباری جدا از استرسی که به همراه داشت، باعث خیلی از رخدادهای جالب و بی نظیر در زندگی شخصی من شد. در این دوران، گذشت زمان را حس نمی کردیم و این باعث می شد برای نوشتن، خواندن و شنیدن حرف های هم شب و روز فرصت داشته باشیم و این تغییری بود که لذت زیادی برایمان به همراه داشت، انگار تا این حد هیچکدام همدیگر را نشناخته بودیم.

نشستن دور یک سفره و بحث و گفت وگو راجع به فیلم ها و کتاب هایی که می خواندیم و مرور خاطرات گذشته و یادآوری روزهای تلخ و شیرینی که پشت سر گذاشته بودیم و صحبت در خصوص استعدادهای تک تک افراد خانواده و برنامه ریزی برای زمان حال و حتی برای بعد از قرنطینه، همه و همه، ارتباط ما را نسبت به هم بیشتر از قبل نموده بود.

ورزش در خانه، نقاشی، موسیقی، عکاسی، دانلود فیلم های برتر دنیا و تماشای آن کنار هم، خواندن کتاب، نوشتن، آشپزی و پختن نان و شیرینی، فعالیت هایی بود که در خانه توسط اعضای خانواده در این دوران با هیجان و لذت بیشتری اجرا می شد.

کتاب های زیادی داشتم که به دلیل مشغله فراوان و فعالیت های بیرون از خانه، پیروز به خواندن آنها نشده بودم و این لطف کرونا و قرنطینه بود که با همان ذوقِ لحظه خرید، آغاز به خواندن کنم و همچنین در رابطه با هنرهای تجسمی همزمان با قرنطینه، در صفحات مجازی، جشنواره ها و نمایشگاه هایی با موضوع کرونا و قرنطینه برگزار گردید که در آن از هنرمندان می خواست تا از کارهای روزمره خود و لحظاتی که در این دوران دارند اثری به ثبت رسانده و در این جشنواره ها و نمایشگاه ها شرکت نمایند.

تماشای روزانه آثار هنرمندان و تمرکز روی این هنر، حامل ایده هایی نو در ذهنم شد و در واقع روزی نبود که عکاسی ننموده باشم، گرچه بیشتر آنرا حذف می کردم و تنها عکسی را که از هر لحاظ مورد قبول بود نگه می داشتم که البته اجرا و ثبت بیشتر عکس های قرنطینه من پشت پنجره اتفاق می افتاد.

گردش 360 به دور دنیا: آیا توانستید کرونا و پیشگیری از آن رو در قالب هنر حرفه ای خودتون به جامعه نشان بدهبد؟

دهقانی: در این میان عکسی که برای جشنواره بین المللی فیاپ با موضوع در خانه می مانیم ارسال نموده بودم، به عنوان اثر تنها بانوی ایرانی کنار چهار عکاس دیگر از ایران به این جشنواره راه یافت، عکسی که اجرا و ثبت آن بالای پشت بام خانه مان در شب بود.

در این عکس که در آن خیابان و ساختمان های شهر به حالت فلو در پس زمینه دیده می شود، دوربین روی دختری ماسک زده به صورت و نیم رخ فوکوس نموده که در تاریکی شب، امتداد نگاهش به سمت روشنایی شمعی است که در دست گرفته است. عکسی از نور و امید که در آن نشان می دهد، در پس هر تاریکی، همیشه روزهای بهتر و روشنی است که به استقبالمان می آید.

در آخر کلام به لحظات ناب و پیروزیت هایی اشاره می کنم که در دوران قرنطینه شامل حالمان شد، شرکت در جشنواره بین المللی فیاپ و راهیابی اثرم به مرحله نهایی این جشنواره و همچنین راهیابی اثری از پسر 10 ساله ام به نمایشگاه نقاشی که مسابقه ای ملی بود و توسط حوزه هنری استان با موضوع کرونا را شکست می دهیم برگزار گردیده بود و نیز انتخاب اثر موسیقی دخترم که با گیتار اجرا نموده بود توسط جشنواره موسیقی استان، همگی لحظات ناب و به یادماندنیِ این چند ماه اخیر بود، لحظاتی که بیش از پیش کنار هم بودیم و هستیم.

عکاسی هنری است که در سال 1830 میلادی اختراع شد و به طور عمومی ده سال بعد به رسمیت شناخته شد امروزه عکاسی عظیم ترین سرگرمی رو به رشد در دنیا با سخت افزار به تنهایی یک صنعت چند میلیارد دلاری است.

ایده اولیه تشکیل فدراسیون بین المللی هنر عکاسی نیز توسط دکتر موریس وان دی ویجر Dr. Maurice VAN DE WIJER بلژیکی در سال 1946 شکل گرفت. می توان گفت که فیاپ واقعا از ابتدای سال 1947 رسما تاسیس شد و از آن سال تا به امروز واسطه ای برای برقراری ارتباط بین مؤسسات ملی عکاسی در کشورهای مختلف دنیا بوده است.

اولین کشورهایی که به عضویت فیاپ درآمدند عبارتند از بلژیک، هلند، ایتالیا، پرتغال و سوئیس. در ماه سپتامبر سال 1947، با عضویت دانمارک، فنلاند و مجارستان تعداد اعضا به هشت عضو رسید. نخستین کنگره فیاپ در ژوئن 1950 در برن سوئیس با حضور 17 کشور عضو شامل اتریش، بلژیک، برزیل، کوبا، دانمارک، اسپانیا، فنلاند، فرانسه، مجارستان، ایرلند، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، پرتغال، سوئد، سوئیس و یوگسلاوی تشکیل شد.

فیاپ تنها مؤسسه بین المللی در زمینه عکاسی است که از طرف یونسکو UNESCO به رسمیت شناخته شده است و پروژه هایی نیز بنا به درخواست این سازمان انجام داده است.

فدراسیون بین المللی هنر عکاسی، به عنوان عضو اجرایی (نمایندگی) با مؤسسات ملی عکاسی در سراسر دنیا همکاری نزدیک دارد که تعداد آنها به بیش از 90 مؤسسه ملی در 5 قاره می رسد. فیاپ در هر کشور تنها یک نمایندگی دارد و فیاپ همچنین نماینده نزدیک به یک میلیون عکاس است.