اجرای پروژه پتروشیمی میانکاله فرصت مالی یا تهدید زیست محیطی برای استان مازندران
به گزارش گردش 360 به دور دنیا، کلنگ پروژه احداث پتروشیمی میانکاله در استان مازندران در اسفند سال گذشته بر زمین زده شده که این موضوع به جهت آسیب رساندن به محیط زیست منطقه با مخالفت هایی از سوی اهالی روبرو شد.
گروه استان های گردش 360 به دور دنیا، تالاب میانکاله از جا های دیدنی استان مازندران است که در 45 کیلومتری بهشهر، در جنوب شرقی استان قرار گرفته است. تالاب درون شبه جزیره ای باریک به همین نام واقع شده است. این تالاب از شمال به دریای خزر، از جنوب به خلیج گرگان، از غرب به تالاب زاغمرز و از شرق به آشوراده و به وسیله کانال باریکی به طول کمتر از یک کیلومتر به بندر ترکمن می رسد.
این تالاب که با نام میان قلعه نیز شناخته می گردد، آخرین بازمانده از منطقه نیمه مشجر دریای خزر و مساحت آن در حدود 70هزار هکتار است. میانکاله از برنامه های پیشگام حفاظتی سازمان یونسکو است و عنوان ذخیره گاه بین المللی زیست کره یونسکو را به همراه 12 منطقه دیگر در ایران دارد.
کلنگ پروژه احداث پتروشیمی میانکاله در مرتع حسین آباد واقع در ذخیره گاه زیست کره میانکاله در روز های پایانی سال 1400 بر زمین زده شده که این موضوع به جهت آسیب به محیط زیست منطقه با مخالفت هایی از سوی بعضی اهالی منطقه، فعالین و کنشگران محیط زیست منطقه به همراه داشته است.
استارت ساخت مجتمع پتروشیمی
استارت ساخت مجتمع پتروشیمی در مازندران در سال 96 پس از موافقت وزارت نفت با درخواست استان مازندران برای ساخت این واحد بزرگ صنعتی حوزه نفتی زده شد و براساس توافق وزارت نفت قرار شد تا طرح ساخت پتروشیمی در اراضی موسوم به بانک زمین که حدود 10 هزار هکتار مساحت دارد در تالاب بین المللی میانکاله در شرق مازندران در صورت موافقت سازمان محیط زیست با ارزیابی زیست محیطی آن احداث گردد.
این طرح را برای دریافت ارزیابی زیست محیطی به سازمان حفاظت محیط زیست فرستاد و بنا برآنچه که در فضای مجازی انتشار یافته این سازمان موافقت ضمنی خود را با ساخت این پروژه اعلام نموده است. شبه جزیره میانکاله حدود 60 هزار هکتار وسعت دارد که به علت وجود تالاب میانکاله در این منطقه یکی از 600 ذخیرگاه زیست کره در دنیا است که سالانه پذیرای 150 گونه پرندگان مهاجر با یک میلیون و 500 هزار بال پرنده است.
این طرح در دولت دوازدهم برای دریافت ارزیابی زیست محیطی به سازمان حفاظت محیط زیست فرستاده شد، اما بدون آنکه مجوزی از سوی این سازمان صادر گردد، با عنوان اینکه سازمان حفاظت محیط زیست موافقت ضمنی صادر نموده است، احداث آن از سوی بخش خصوصی سرمایه گذار پیگیری شد.
در مردادماه سال 99 شرکت صنایع پتروشیمی امیرآباد مازندران به صورت سهامی خاص تشکیل شد و در جلسه هفدهم اسفندماه سال 99، هیئت وزیران مصوب کرد که زیرساخت های لازم برای احداث یک پارک اختصاصی فراوری پروپیلن از گاز طبیعی (GTP) در منطقه امیرآباد مازندران مشتمل بر تأمین و آماده سازی زمین، احداث مخازن و تأسیسات انتقال پروپیلن به منظور استقرار واحد های تبدیل گاز طبیعی به پروپیلن جمعاً به ظرفیت 400 هزار تن در سال و احداث تأسیسات انتقال پروپیلن به منطقه عمومی دامغان احداث گردد.
این مصوبه که در ماه های پایانی دولت دوازدهم منجر به تعریف یک پروژه با سرمایه گذاران معین و مبتنی بر مصوبه هیئت وزیران برای اجرا در دولت سیزدهم شد، مخالفت هایی را از سوی تشکل های مختلف، به ویژه تشکل های محیط زیستی در پی داشت تا اینکه در اسفندماه 1400، کلنگ زنی آن به وسیله وزیر کشور انجام شد. در پی این کلنگ زنی، رئیس سازمان محیط زیست گفت که این پروژه مجوز محیط زیستی ندارد و کلنگ زنی آن فاقد اعتبار است.
کلنگی زنی برای احداث پتروشیمی میانکاله فاقد اعتبار است
در مصوبه هیئت وزیران در اسفند 99 در خصوص این طرح آمده است که باید خطوط انتقال پروپیلن به طول حدود 200 کیلومتر و با ظرفیت انتقال حدود 400 هزار تن پروپیلن در سال از منطقه امیرآباد مازندران به منطقه عمومی دامغان با دسترسی به بزرگراه و راه آهن احداث گردد، یعنی برای انتقال فراوریات این طرح، باید در زمینه احداث یک خط لوله 200 کیلومتری سرمایه گذاری گردد تا بتوان محصولات فراوریی را به بازار مصرف انتقال داد.
بر اساس شنیده ها، سید ابراهیم رئیسی در آخرین جلسه هیأت دولت به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست دستور داد موضوع احداث پتروشیمی میانکاله را آنالیز و با احصای موارد خلاف قانون و آسیب زا برای محیط زیست، سریعاً از اجرای آن جلوگیری کند.
در پی این دستور، علی سلاجقه گفت از نظر دولت کلنگی که برای احداث پتروشیمی میانکاله به زمین زده شده فاقد اعتبار بوده و در واقع معتقدیم کلنگی به زمین زده نشده است و این نکته را هم متذکر شد که طبق قانون دیگر هیچ کلنگی بدون مجوز محیط زیست بر زمین نخواهد خورد و در اجرای این طرح نیز کوتاه نخواهیم آمد.
غلامرضا شریعتی اندراتی، درباره احداث مجتمع پتروشیمی در میانکاله می گوید: این مجتمع در سال 99 برای احداث مجتمع پتروشیمی جهت فراوری پروپیلن مجوز هیات وزیران را را اخذ کرد، بعلاوه مجوز خوراک از وزارت نفت، مجوز برداشت آب از دریا و زمین را هم با نامه کتبی سازمان حفاظت محیط زیست دارد، چندین جلسه ارزیابی زیست محیطی برای پروژه اجرا شده و برابر جلسه ای در مجلس با حضور استاندار مازندران نمایندگان استان و مسئولان پتروشیمی مقرر شد که زمین به سرمایه گذار برای اجرای پروژه تحویل داده گردد و بعضی ابهامات جزئی هم وجود داشت که بنا بود سازمان حفاظت محیط زیست تا 20 اسفند آن ها را رفع و مجوز نهایی را صادر کند.
شریعتی اندراتی میگوید: وقتی یک مصوبه به هیات وزیران می رود، رئیس سازمان حفظ محیط زیست نیز حضور دارد که خود مبنای همه اقدامات بعدی است. سرمایه گذار زمین را برابر نامه کتبی محیط زیست کشور از سازمان امور اراضی دریافت نموده و تعهد دارد که قریب 10 هکتار فضای سبز ایجاد کند که اکنون مشغول درختکاری است.
نماینده مردم بهشهر در مجلس با بیان اینکه هنوز کار عمرانی آغاز نشده است، گفت: در جلسات مختلف ارزیابی زیست محیطی همه ابهامات لازم جهت بازیافت و تصفیه پساب رفع شده و مورد تائید قرار گرفته است.
افکار عمومی به سمت نفی طرح پتروشیمی مازندران سوق داده شده اند
سیدمحمد ساداتی پژوهشگر و تحلیلگر حوزه آب، انرژی و محیط زیست در این باره می گوید: در واقع احداث واحد پتروشیمی در شرق مازندران با توجه به شرایط اشتغال و اقتصاد در این منطقه کاملا ضروری به نظر می رسد، اقتصاد ایران با وجود تمام کوشش ها برای کاهش وابستگی به نفت، یک اقتصاد نفت محور شناخته می گردد در این شرایط، منطقه ها دور از چرخه مالی نفت، از نظر مالی شرایط چندان خوبی نخواهند داشت.
از طرفی دیگر، طبیعت غنی مازندران، سرمایه گذاری در بخش گردشگری به جای توسعه صنعت در این منطقه را عاقلانه تر نشان می دهد. به هر حال، تعامل صنعت سبز با توسعه زیرساخت های گردشگری می تواند منجر به توسعه پایدار در شرق استان مازندران گردد.
ساداتی در خصوص مشکل طرح پتروشیمی مازندران می گوید: میانکاله یکی از مهم ترین منطقه ها حفاظت شده محیط زیست ایران است که بسیاری از دوستداران طبیعت علاقه ویژه تی به این منطقه دارند، با وجود اینکه پتروشیمی مورد نظر با نام پتروشیمی مازندران کلنگ زنی شد، اما در بسیاری از منابع حتی رسمی کشور با نام پتروشیمی میانکاله شناخته می گردد.
جانمایی در نظر گرفته شده برای این پتروشیمی حدود 10 کیلومتر از منطقه حفاظت شده میانکاله فاصله دارد که این فاصله یک صنعت بزرگ از یک منطقه حفاظت شده چندان زیاد نیست، به هر حال، نزدیکی به پایانه نفتی شمال و دسترسی مناسب به بندر امیرآباد از مزایای منطقه در نظر گرفته شده هستند. با این حال طرح توجیهی جانمایی نیز در صورت انتشار، تا حد زیادی می تواند نگرانی ها نسبت به احداث پتروشیمی را کاهش دهد.
وی معتقد است با توجه به شرایط بیکاری و اقتصاد در شرق استان مازندران، ایجاد واحد پتروشیمی می تواند گام مهمی در توسعه این منطقه بردارد، با این حال، با توجه به شرایط زیست محیطی مازندران و البته منطقه حفاظت شده میانکاله، دست یابی به توسعه پایدار در صورت تخریب محیط زیست به هیچ وجه امکان پذیر نخواهد بود.
به گفته پژوهشگر و تحلیلگر حوزه آب، انرژی و محیط زیست این در حالی است که دست یابی به واحد پتروشیمی سبز چندان دور از فکر نیست. به هر حال، تا به اینجا متخصصان و افکار عمومی از اهداف و برنامه های این طرح دور نگه داشته شده اند که این موضوع کنترل بر جوانب محیط زیستی را سخت نموده است. در این شرایط، افکار عمومی به سمت نفی طرح پتروشیمی مازندران سوق داده شده اند که امیدواریم با تعامل بهتر مسؤولان و مردم، توسعه پایدار شرق مازندران در سایه حفظ و حتی بهبود شرایط محیط زیستی محقق گردد.
منبع: خبرگزاری دانشجو