شاخه ای کوچک از امید - گردش 360 به دور دنیا

به گزارش گردش 360 به دور دنیا، سرویس کودک و نوجوان خبرنگاران (ایبنا)- هما احمدی: رویا بنیان کودکی است. برای کودک مرزی میان رویا و واقعیت وجود ندارد و این همان بخش خلاقانه و زیبای کودکی است. روزمرگی، درک ما از وضع موجود را به عنوان واقعیت به خورد ما می دهد و زندگی روزمره، رویاها را از ما دور می نماید. نتیجه رویاپردازی انسان کشف یا اختراع نو، کوشش برای تغییر اجتماعی، مطالبه گری یا خلق اثر ادبی یا هنری است.

درواقع رویا زیربنای تمام کوشش انسان برای تغییر و خلق است. گاهی تغییر در حوزه علم اتفاق می افتد، گاهی در حوزه مناسبات انسانی یا اجتماعی و گاهی رویاهای انسان به خلق آثار ادبی و هنری منجر می گردد. انسان با رویاهای خود، دست به ساخت ابزار می زند. او هر روز ابزارهای بیشتری می سازد. تاریخ نشان داده که گاهی آنچه برساخت انسان بوده، مشکلاتی برای او به وجود آورده است.

دره آسیاب، روایت یکی از مشکلاتی است که انسان با ابزار ساخت دست خود پیدا می نماید؛ مسئله ای که شاید این روزها با مطرح شدن هوش مصنوعی، بیشتر به چشم می آید.

در کتاب دره آسیاب، ماشین های ساخت انسان آنقدر پیشرفت نموده بودند که توانستند بار احساسات مردم را هم بر دوش بکشند. آنها حتی به جای مردم می خندیدند. وقتی خنده و احساس از زندگی مردم بیرون رفت و برون سپاری شد، رویا نیز از دهکده رخت بربست.

باختین، منتقد بزرگ روس در اندیشه خود مفهومی به عنوان کارناوال دارد. کارناوال مفهومی پیچیده است و به اجمال باختین معتقد است کارناوال، جشنواره ای است که سنت های خشک و سخت و ساختار طبقاتی را با خنده نقد می نماید. درواقع مفهوم محوری کارناوال خنده است. در دره آسیاب نیز خنده به عنوان احساسی اساسی از دست می رود و همه چیز جدی و طبقاتی می گردد. البته خنده در نظریه باختین به مفهوم تمسخر یا هجو نیست،؛ بلکه خنده ای جمعی و رهایی بخش و خلاقانه است.

بعلاوه نوئلیا بلانکو، نویسنده سعی نموده است بین وزیدن باد و فوت کردن گل های قاصدک به نیت برآورده شدن آرزوها ارتباط ایجاد کند. وقتی آرزویی نیست، کسی گل های قاصدک را فوت نمی نماید و باد که گویی قدرتش را از نیروی آرزوها و رویاهای عمومی می گیرد، دیگر نمی وزد. نوزیدن باد هم ماجرایی در پی خود دارد! باد باید آسیاب بادی ده را بچرخاند. آسیاب بادی، نمادی از فراوری و خلاقیت مردم ساکن دره است. آسیاب از کار می افتد و ماشین های هوشمند همه کارها را انجام می دهند.

ولی کار مردم روستا اینجا تمام نمی گردد: هنوز کمی باد می آمد!. هرچند مخاطب در چند صفحه قبل متوجه می گردد در خود دره حتی نسیم کوچکی هم نمی وزد؛ اما در حاشیه های دره هنوز کمی باد می آمد.

امید در این داستان کوچک و مجذوب کننده در اوج ناامیدی در حاشیه ها خفته است. امید همان جایی است که کمتر دیده شده است: در حاشیه. آنجا گویی هنوز رویا و خیال هست. خیاط روستا، دختری است که کارش را حفظ نموده است. گویی در برهوتی که هیچ اتفاق خوبی در جریان نیست، شاخه کوچک امید از زیر سنگی سر زده است. همین شاخه کوچک، رویا را به دره برمی گرداند و چرخ آسیاب را می گرداند و چیزی که به او در این مسیر یاری می نماید، یک غول است!

غول خودش آرزویی دارد. او می خواهد پرواز کند و دختر برای حل مشکل او احتیاج دارد از باد یاری بگیرد. دختر تمام کوششش را برای تحقق آرزوی غول انجام می دهد. او برای آرزوی دیگری کوشش می نماید؛ اما نتیجه اش نجات همه دره می گردد. در داستان های کهن، غول ها مسئول برآورده کردن آرزوهای انسان هستند؛ اما اینجا، انسان آرزوی غول ها را نیز برآورده می نماید.

آنچه اهالی دره را نجات می دهد، تخیل و رویاپردازی و ارزش قائل شدن برای رویاهای دیگران است؛ گویی برای نجات، باید به کودکی بازگشت.

نوئلیا بلانکو نویسنده آرژانتینی و والریا دوکامپو، تصویرگر شناخته شده آرژانتینی این داستان، توانسته اند با داستانی ساده، از مفاهیمی اساسی با کودک سخن بگوید. ترجمه خوب و خواندنی بی تا حسینی نیز این کتاب را برای بچه ها ایرانی ملموس نموده است. البته نکته بسیار مهم درباره این اثر، رعایت حق حق انتشار به وسیله نشر میچکا است؛ هرچند بهتر بود بعضی ایرادهای ویرایشی در کتاب نمی بود.